door Niels Bokhove
Tot aan het einde van de Eerste Wereldoorlog woonde Kafka in de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie. Zijn hoofdstad was Wenen, zijn geboortestad en bijna levenslange woonplaats Praag stond op het tweede plan. In 1918 werd hij opeens Tsjechoslowaak.
Zijn hele leven heeft Kafka een tweeslachtige verhouding tot Wenen gehad, hij noemde het wel eens een ‘absterbendes Riesendorf’. Juist die moeizame relatie maakt het extra interessant om er een allesomvattend boek over te maken en dat heeft Kafka-expert Hartmut Binder dus gedaan. Een prachtig vervolg van diens eerdere magnifieke werken over Kafka in Parijs en Italië. En ook over de Praagse uitgaansgelegenheden.
Het begint al met de aandacht die er is tijdens Kafka’s schooltijd — ‘Der Kaiser kommt’! — en eindigt dan via het Weens cabaret, de Oostenrijkse schrijvers Grillparzer en Stifter en natuurlijk Karl Kraus, Kafka’s eigen contacten met Weense literatoren en bezoeken aan congressen, zijn relatie met Milena Jesenská bij zijn overlijden in Kierling bij Wenen. Dit alles gelardeerd met vele bijzondere illustraties, foto’s en zelfs plattegronden.
— N.B., 26-12-2013.
Hartmut Binder, Kafkas Wien. Portrait einer schwierigen Beziehung.Vitalis Verlag, 2013. ISBN 978-3-89919-282-7, € 49,90.