Ter gelegenheid van het afscheid van Ton Naaijkens als hoogleraar Duitse literatuur en Vertaalwetenschap in Utrecht is dit jaar bij uitgeverij Vantilt de bundel Teksten in beweging. Over vertaling, vertalers en literatuur verschenen. Daarin staat een bijdrage van Els Andringa over Kafkavermittlung im Exil – Klaus Mann, Heinz Politzer, Wolfgang Cordan.
Centraal stelt Andringa de belangstelling van exilschrijvers voor het werk van Kafka en als eerste noemt zij Klaus Mann en diens tijdschrift Die Sammlung waarin al in het tweede nummer door bemiddeling van Max Brod het fragment Fahrt zur Mutter is opgenomen dat bij de roman Der Prozess hoort. Het had tot gevolg dat Mann in contact kwam met Heinz Politzer, toen een medewerker van Brod, waardoor in een latere uitgave van Die Sammlung ook enkele dagboekaantekeningen van Kafka staan over diens contacten met een Oost-Joodse theatergroep.
Klaus Mann en Heinz Politzer hebben zich daarna blijvend met Kafka beziggehouden. Politzer schreef na de oorlog Franz Kafka. Parable and Paradox, in het Duits Franz Kafka – Der Künstler.
Door bemiddeling van Mann zal Politzer in contact zijn gekomen met de in Berlijn geboren dichter Wolfgang Cordan, eigenlijk Heinz Horn, die in 1933 naar Nederland was uitgeweken. Hun briefwisseling is overgeleverd. Cordan heeft het al voor de oorlog verschenen tijdschrift Centaur in 1947 opnieuw leven ingeblazen en daarin staan wederom teksten van Kafka die Cordan door zijn contacten met Politzer kon publiceren, waaronder Gib’s auf, indertijd nog getiteld Die Auskunft.
Els Andringa die eerder over Kafka en over exilliteratuur heeft geschreven, heeft in haar artikel enkele interessante aspecten aan het licht gebracht die beide onderwerpen raken.