Bij Fischer Verlag is een belangrijk boek verschenen met de ‘Dokumentation aller Briefe, Tagebücher und Ereignisse’. Reiner Stach heeft daarin onder de titel Kafka von Tag zu Tag alle gebeurtenissen uit het leven van Kafka van dag tot dag bijeengebracht. Het gaat om vijf categorieën, (1) informatie over de door Kafka geschreven teksten, (2) informatie over de door Kafka ontvangen brieven en andere schriftelijke mededelingen, (3) informatie over aantekeningen en brieven van anderen met betrekking tot Kafka, (4) informatie over de reizen van Kafka en andere gebeurtenissen uit diens leven en tenslotte (5) de publicaties van het werk van Kafka en van het werk van zijn vrienden.
Dat is nogal wat en het is dan ook een lijvig werk geworden. Toch is Kafka von Tag zu Tag veel meer dan een handig naslagwerk. In zijn inleiding wijst Stach er al op dat een biografie en een kroniek twee totaal verschillende manieren zijn om iemands leven weer te geven. Bij een biografie worden de gebeurtenissen in een context geplaatst, er is sprake van een mozaïek, in een kroniek gaat het om een geordende rij elkaar opvolgende gebeurtenissen.
Voor de lezer die de biografie al kent, biedt de kroniek de mogelijkheid tot een verandering van perspectief en, meent Stach, de kans op eigen ontdekkingen. En dat is precies waarom je in Kafka von Tag zu Tag kan gaan bladeren, die neiging heb je natuurlijk, maar vervolgens toch blijft doorlezen. Een voorbeeld is de vriendschap tussen Kafka en Oskar Baum. De eerste ontmoeting tussen hen vond plaats in de herfst van 1904 en nog op 24 december 1923 schrijft Kafka een kaart aan Oskar Baum. De vele tussenliggende contacten wijzen op een vriendschap die in de loop van de tijd niet is verflauwd.
Daarom ook hebben wij het opnieuw zo goed getroffen met de sprekers tijdens onze jaarlijkse bijeenkomst van 28 oktober a.s. in het Amsterdamse Goethe-Institut. Naast Wout van Bekkum over, kort gezegd, ‘talen en identiteit’ zullen Emmy van Swaaij en Sabine Dominik vertellen over hun onderzoek naar het leven en werk van Oskar Baum. Door hun kennis van het brailleschrift hadden zij toegang tot bronnen die tot nu toe onbekend waren gebleven.